KLONLAMA
Klon ve Klonlama Nedir?
Biyolojik klonlama sözlük anlamlarına göre şu şekillerde tanımlanabilir:
● Genetik olarak aynı olan bir grup bireyin eşeysiz üreme yoluyla aynı ana-babadan ayrılması. Birçok bitki ana bitkinin etrafındaki alanda filiz, tuber ya da bulb yoluyla çoğalarak kolonize olurlar. Aseksüel(eşeysiz) olarak üreyen bakteriler her zaman için kendilerinin sayısız kopyalarını yapabilmektedirler. Bunlar birbirlerinin tamamen aynısı olan (mutasyon geçirenler hariç) klonlardır...
● Genetik olarak aynı olan bir grup hücre, orijinal bir hücreden mitoz bölünme yoluyla meydana gelir. Hücre yeniden kromozom setini meydana getirir ve iki yavru hücreye bölünür. Böylece, vücudumuzda ölen hücreler yerine yenileri meydana gelir. Dolayısıyla mitoz bölünme ile oluşan hücreler birer klon olarak tanımlanabilirler.
● Orijinal DNA molekülünün bir parçası, bir bakteri ya da virüs kullanılarak çoğaltılabilir. Bu genellikle moleküler klonlama ya da DNA klonlama olarak adlandırılır.
● ‘Embriyo Bölünmesi’ yoluyla genetik olarak aynı olan hayvanların meydana getirilmesi. Bu durum doğal olarak, ikizlerde meydana gelmektedir. Sığırlarda, 4 ve 8 hücreli olan embriyodan, her bir hücre alınıp farklı annelere implante edildiğinde, hücreler normal olarak buzağı haline gelişirler. Bu teknik 10 yıldan uzun süredir sığır ıslahı projelerinde rutin olarak kullanılmaktadır. ● Bir vücut hücresi nükleusunun, nükleusu uzaklaştırılmış olan bir yumurta hücresi içine transfer edilmesi yoluyla genetik olarak aynı olan bir ya da daha fazla hayvanın meydana gelmesi. Bu, Nükleus Transferi (NT) ya da hücre nüklesu yerine koyma (Cell Nuclear Replacement=CNR) olarak bilinmektedir ve Dolly bu şekilde meydana getirilmiştir.
KLONLAMANIN AMAÇLARI
1.Tedavi amaçlı klonlama
2.Çoğalmaya yönelik klonlama Tedavi amaçlı klonlamada amaç, kişiye özel kök hücreleri (stem cells) üretmektir. Kök hücreleri yetişkin canlıda bulunan farklılaşmış hücre tiplerinden herhangi birine dönüşerek bozulmuş ya da hastalıklı dokuları yenileme özelliği sergiler. Tedavi amaçlı klonlama teknikleri kullanılarak bunama (alzheimer), şeker hastalığı, lösemi gibi hastalıkları tedavi etme konusunda başarı elde etme plânlanmaktadır.Çoğalmaya yönelik klonlama teknikleri kullanılarak,
• Tedavi amaçlı hastaya özel doku ve organ üretmek,
• Nesli tükenmekte olan hayvanların yeniden çoğalmalarını sağlamak,
• Ticari değeri olan hayvanların hepsinde aynı özellikleri yakalamak için seçilen bir hayvanı kopyalayarak üretmek
• Araştırmalarda kullanılmak üzere ,birbirinin aynısı olan hayvanları üreterek yapılan deneyler sırasında hayvanlar arasındaki farklılıkların deney sonuçlarını etkilemesini engellemek.
BİYOLOJİK SAVAŞ
Biyolojik savaş; insan, evcil hayvan ve faydalanılan bitkilerde ölüm veya zarar meydana getirmek, malzemeyi hasara uğratmak amacıyla mikroorganizmaların veya bunların toksinlerinin (zehirlerinin) kasden kullanılmasıdır. Bakteriler, Riketsialar, Virüsler, Funguslar, Protozoalar gibi mikroorganizmalar biyolojik savaş maddesi (ajanı) olarak kullanılabilinirler.Tarımda biyolojik savaş daha ucuz ,daha kolay olmakta ve çevre kirliliğinide önemli ölçüde azaltmaktadır.Ancak ülkemizde, biyolojik savaşta yok edilmeye çalışılan zararlı canlılarla ,bunları yok etmek için kullanılan canlıların biyolojik özellikleri iyi bilinmediği için başarısızlığa neden olmaktadır.
TEK HÜCRE PROTEİNİ
Alg ,bakteri,maya ve küflerin büyük miktarda üretilmesinden ve bu canlı hücrelerin kurutulması sonucu oluşan biyolojik kütleye tek hücre proteini denmektedir.Tek hücre proteini ,insan besinlerinden çorbalarda ,hazır yemeklerde ,diyet yiyeceklerinde katkı maddesi olarak kullanılmaktadır.
İNSAN GENOM PROJESİ NEDİR? NE İŞE YARAR?
İnsan Genom Projesi, insan ve birkaç model organizmanın genomlarını DNA dizileme ve haritalama çalışmalarıyla tanımlamayı hedeflemektedir.
İGP’nin Amaçları:
1. İnsan ve model organizmaların genlerinin kromozomlar üzerindeki yerleşim bölgelerini ve birbirlerine göre dizilişlerinin sırasını bulmak. Buna genom haritalaması denilir.
2. İnsan genomunu oluşturan yapı taşlarının (nükleotidlerin) dizilişini, sırasını bulmak. Buna dizi analizi denilir.
3. Model organizmaların genomlarının haritalanması ve dizilerinin bulunması.
4. Elde edilen verileri toplamak, depolamak ve isteyen her araştırmacıya sunabilmek için gereken yazılım ve altyapıyı oluşturmak. Verileri analiz etmede kullanılmak üzere teknolojiler geliştirmek (Genom analizleri). Genlerin yerlerini, kontrol bölgelerini ve protein kodlayan dizileri belirlemek.
5. İnsan genetik araştırmalarının etiksel, hukuksal ve sosyal boyutlarını araştırmak.
6. Bu proje ile kazanılan teknolojileri özel sektörün hizmetine sunmak ve oluşan kaynakları ve altyapıyı insan sağlığını geliştirmede kullanacak bilim adamlarını yetiştirmede kullanmakKalıtsal hastalıkların ve daha bilmediğimiz birçok özelliğin ya da kusurun nedenlerini ve çözümlerini bulmamıza ışık tutacaktır.
BİYOTEKNOLOJİ NEDİR?
Biyoteknoloji, insan, hayvan ve bitki hücrelerinin fonksiyonlarını anlamak ve değiştirmek amacıyla uygulanan çeşitli teknikleri ve işlemleri tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Canlıların iyileştirilmesi ya da endüstriyel kullanımına yönelik ürünler geliştirilmesini, modern teknolojinin doğa bilimlerine uygulanmasını kapsar. Biyoteknolojinin amacı ,bir canlının belirli özelliklerini şifreleyen genetik bilginin bir başka canlıya nakledilmesidir.Böylece nakledilen bilginin gereği ,ikinci canlı tarafından yerine getirilir.DNA molekülünün yapısı üzerinde yapılan bu değişiklikle amaca yönelik üretim yapılır.Biyoteknolojik üretimde en etkin görev mikroorganizmalarındır.
• Kanser, AIDS gibi bir çok hastalığın tedavisi ve önlenmesinde kullanılacak genetik ürünler elde edilmesi
• Büyüme geriliği gibi sorunlara çare olacak ya da bulaşıcı hastalıklara karşı koyacak proteinlerin üretimi
• Rekombinant ilaç ve aşıları sentezleyecek transgenik bitkilerin geliştirilmesi
• Hasar görmüş beyin hücrelerinin ve omuriliğin onarımı
• Organik atıkları metabolize edecek bakterilerin elde edilmesi biyoteknoloji uygulamalarına verilebilecek örneklerdir.